Roerende goederen kunnen geschonken worden bij notariële akte, via een handgift (bv. de overhandiging van een geldsom) of een bankgift (een overschrijving van geld). Op 15 december 2020 werd de befaamde ‘kaasroute’ afgeschaft. Sindsdien moeten zowel binnenlandse en buitenlandse notariële akten houdende roerende schenkingen worden geregistreerd.
Bij een schenking van roerende goederen via een handgift of een bankgift is de registratie niet verplicht.
De recente afschaffing van de kaasroute laat met andere woorden de bankgift ongemoeid. Als u het bewijs van de schenking niet laat registreren, betaalt u geen schenkbelasting. Om de voordelen te kunnen genieten van een bankgift dient te worden benadrukt dat de regels van de kunst gevolgd moeten worden. Dit werd bevestigd door een recent vonnis van de rechtbank van eerste aanleg.

 A.   Voordelen van een bankgift 

De bankgift wordt algemeen beschouwd als een onrechtstreekse schenking. Het is een populaire manier om een schenking te doen, waarbij men geld of effecten overschrijft van de ene rekening naar de andere. Je betaalt immers geen schenkbelasting en ook geen erfbelasting als de schenker nog 3 jaar in leven blijft. Om een bewijs te creëren van deze bankgift wordt er in de praktijk gewerkt met twee klassieke, aangetekende brieven of met een document dat na de schenking ondertekend wordt door de schenker en de begiftigde.

B.   Voorwaarden van een bankgift

De formele voorwaarden van een notariële akte zijn niet van toepassing op bankgiften. 

Verder gelden zoals bij iedere schenking er wel grondvoorwaarden die cumulatief vervuld moeten worden. Er dient in de eerste plaats verarming van de schenker te zijn, een intentie om te schenken (animus donandi) en tot slot moet de schenking ook aanvaard worden door de begunstigde en diens verrijking.

 C.   Vonnis rechtbank eerste aanleg Oost-Vlaanderen

Een recent gepubliceerd vonnis bevestigde het belang dat de bankgift volgens de regels van de kunst verloopt.
Dit vonnis van de rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, van 2 oktober 2019 betrof een echtpaar dat een grove som geld wenste te schenken via bankoverschrijving aan hun twee kinderen.  De schenkers en de begunstigde stelden hiervoor een onderhands schenkingsdocument op dat door alle partijen ondertekend werd.

Het document werd vervolgens geregistreerd waardoor wel schenkbelasting verschuldigd is. De registratie was beredeneerd aangezien de echtgenoot-schenker na enkele maanden overleed door euthanasie. Op dat moment heeft de bankoverschrijving nog steeds niet plaatsgevonden. 

Na het overlijden van de echtgenoot-schenker oordeelde de Vlaamse belastingdienst Vlabel dat er hier sprake is van een bankgift en geen geregistreerde rechtstreekse schenking. De schenker was binnen drie jaar overleden waardoor de schenking toch bij het actief van de nalatenschap wordt gerekend en er erfbelasting verschuldigd is.

De rechtbank oordeelt anders. Er is geen sprake van een bankgift. Het geld was immers nog niet overgeschreven op het moment van het openvallen van de nalatenschap. Dat wilt zeggen dat er nog geen traditio of materiële overdracht van de schenking is. 

Volgens de rechtbank is hier wel degelijk een rechtstreekse schenking, maar er werd enkel een onderhands schenkingsdocument opgemaakt. De schenking werd nietig verklaard omdat er dus geen notariële akte werd opgemaakt (art. 931 BW). Dit heeft tot gevolg dat de schenking volledig bij de nalatenschap wordt toegevoegd en er op de volledige som erfbelasting betaald moet worden. Deze situatie is eenvoudig te vermijden door het volgen van de correcte regels met betrekking tot de bankgift. 

D.   Correcte uitvoering van een bankgift

Om een bankgift volgens de regels van de kunst uit te voeren dient u eerst de bankgift uit te voeren door de banktegoeden over te schrijven (1), vervolgens ze ook bevestigen in een daartoe opgesteld ‘pacte adjoint’ (dit document bevestigt de gedane schenking en strekt louter tot bewijsmiddel) (2). Tot slot dient u het document ook te registreren. (3)